De toekomst van boeren in Nederland staat onder druk. Maatschappelijke aandacht voor de vleesindustrie, wetgeving gericht op verlaging van emissies, hoge kosten en lage opbrengsten; het zijn slechts een paar thema’s die het niet makkelijk maken. Hoe bouw je als jonge boer een bedrijf in deze tijden van transitie? En als dat over de grens is, is dat dan erg?
De cijfers liegen er niet om. Het aantal boerenbedrijven in Nederland neemt snel af. In de periode 1950-2014 daalde het aantal bedrijven onafgebroken met gemiddeld 15 bedrijven per dag, tot zo’n 65.000 in totaal. In 2020 was het aantal bedrijven gehalveerd ten opzichte van het jaar 2000. Nog geen 4 procent van alle boeren in Nederland is jonger dan 35 jaar.
Dat klinkt als een doom-scenario, maar is dat ook zo?
Nieuwe aanwas
Jonge Nederlanders willen nog steeds boer worden. Naast boerenzoons en -dochters zitten daar ook nieuwkomers bij. Neem bijvoorbeeld Ayoub. Ayoub komt uit Amsterdam-Oost en wil boer worden. Hij werd vorig jaar bekend door een interview en sindsdien is er veel media-aandacht voor hem geweest. Maar in Nederland, anno 2021, is boer worden geen eitje. Hij dacht er ook aan het in Marokko te gaan proberen, maar besloot toch in Nederland te blijven. En tot nu toe lijkt het goed te gaan; zijn zoektocht wordt door VPRO in beeld gebracht.
Braindrain
Niet iedereens zoektocht lukt in eigen land zo goed als die van Ayoub. Dus wat doen de jonge, goed opgeleide boeren die geen of niet genoeg kansen in Nederland zien om een bedrijf op te bouwen? Die kijken over de grens. En dat voelt een beetje als leegloop: als braindrain.
Braindrain betekent verlies op grote schaal van hoogopgeleide mensen in een bepaald gebied, doordat velen van hen emigreren naar plaatsen waar hun betere arbeidsvoorwaarden geboden worden
Is dat het juiste perspectief? Of kunnen we er ook anders naar kijken?
Klinkt als muziek in de oren
Nederlandse dance dj’s bepalen al jaren lang de internationale hitlijsten. De exportwaarde blijft groeien. Of die dj’s nou in Nederland wonen en werken, of in Amerika of Monaco maakt ons eigenlijk niet uit. We zijn trots op ‘ons’ hoogwaardige product.
Misschien moeten we meer op die manier naar boeren kijken: de rockstars van de toekomst. Ons menselijk boeren kapitaal is van onschatbare waarde. En als zij over de grens aan de slag kunnen, mogen we daar best trots op zijn en ze daarbij helpen – zoals bijvoorbeeld Interfarms doet.
Nederland Voedselland publiceert verhalen over transities binnen het Nederlandse voedselsysteem. Eerlijke verhalen over kleine en grote stappen, en over misstappen. We kijken buiten de grens, in ons land, en bij ons thuis.
