Langer houdbaar versus vers

Langer houdbaar versus vers

Op Wereldvoedseldag gaan Rosanne Hertzberger, Vera Bachrach, Marian Geluk en Karin Luiten met elkaar in gesprek over de grens tussen industrie en ambacht. Tijdens de talkshow Lang Leve de Industrie wordt onder andere stilgestaan bij het conserveren van voedsel. Op het podium wordt live ingeblikt.

“Het aanbod dat de levensmiddelenindustrie geeft is zo overweldigend. We hebben wat dat betreft luilekkerland bereikt.” Janno Lanjouw is moderator van de talkshow waarbij ambachtelijk en industrieel op het podium zijn vertegenwoordigd. Op deze dag waarbij voedsel voor de hele wereldbevolking centraal staat zal hij het gedachtegoed van beide kanten bij elkaar brengen. "Daar draait Wereldvoedseldag ook om, we moeten in het midden gaan staan, mensen moeten de wereld gaan zien door een voedselbril. Alles draait in deze wereld om voedsel. Als deze samenleving plotseling wordt geconserveerd door bijvoorbeeld een vulkaanuitbarsting, en we worden over honderden opgegraven, dan zullen ze een infrastructuur van voedsel vinden.

In aanloop naar de talkshow Lang Leve de Industrie legden wij de sprekers drie stellingen voor. Voor het artikel van vandaag geven ze antwoord op de volgende keuze:

Geconserveerd voedsel moet onderdeel blijven van ons voedselsysteem

of

We moeten vaker verse boodschappen doen

Karin Luiten

Culinair journalist en kookboekenschrijfster

Hoezo is geconserveerd voedsel per definitie duurzaam? Dus liever een pot vieze maar wel Hollandse sperziebonen, dan in de winter verse boontjes over laten komen uit Kenia? Allebei geen optie, als je het mij vraagt.

Karin Luiten
Lees verder

Er is heel veel geconserveerd voedsel waar ik groot voorstander van ben, van diepvriesdoperwten en ingeblikte linzen tot pakjes boter, tubes tomatenpuree en potjes augurken, maar ik denk dat het leven wel erg karig wordt zonder verse boodschappen. Maar kies dan wel seizoensproducten. Dus in de winter geen peultjes maar penen, pastinaken, knollen en bieten. Geen aardbeien maar appels. Daar valt heus meer dan genoeg lekkers mee te maken. 

Foto credit: Harold Pereira

Wat vind jij van het perspectief van Karin Luiten?

Vera Bachrach

Kunstenaar en mede-oprichter van Coco Conserven

Geconserveerd voedsel moet onderdeel blijven van ons voedselsysteem: geconserveerd voedsel is een cruciale en noodzakelijke schakel voor een ‘houdbaar’ voedselsysteem en een culinaire cultuur. Nederland is koploper voedselverspilling per hoofd van de bevolking. De verscultuur, overschotten, bijvangst, inefficiënte allocatie en slechte restverwerking zorgen ervoor dat veel van het voedsel (30%) wordt weggegooid, er te veel energie wordt verbruikt en er sprake is van een hoge verpakkingsvervuiling. Het conserveren van voedsel is een antwoord op die schaduwzijden van onze verscultuur.

Vera Bachrach
Lees verder

Vroeger was het conserveren van voedsel noodzakelijk. Productie was nog gebonden aan seizoenen. Koeling beperkte zich tot kelders en een zeldzaam blok ijs. De oogst in de zomer moest bewaard worden om strenge winters door te komen. Men at in het seizoen vers en daarbuiten geconserveerd. Inblikken is een oud procédé en bracht destijds uitkomst, maar past ook goed in deze tijd. Een tijd waarin duidelijk is geworden dat de aarde uitgeput wordt. Waarom tijd en energie verspillen aan de seizoenen nabootsen in afgesloten kassen, of het hele jaar door verse ingrediënten van over de hele wereld gekoeld transporteren als je net zo goed lokale oogst op een smakelijke en gezonde manier kan conserveren?

Bovendien is geconserveerd voedsel een culinair feest (gedroogde worsten, ingeblikte visjes, jammen, chutneys, kazen, en ga zo maar door). Veel landen in Europa hebben een rijke conservencultuur. Zo is in Spanje is de provisiekast het middelpunt van de keuken, waar men pronkt met bijzondere blikken en speciale culinaire reserves. De Fransen conserveren gerechten zoals con t de canard, cassoulet en pot-au-feux in blik. De hele Mediterraanse kust kent een breed assortiment aan goede vis en zeevruchten in blik. In Nederland is de focus op vers wat mij betreft doorgeschoten.

Foto credit: Met Muur

Wat vind jij van het perspectief van Vera Bachrach?

Rosanne Hertzberger

Schrijver, columnist en microbioloog

Uiteindelijk is dat een milieuvraagstuk. Boodschappen doen is één van de meest vervuilende dingen die je kan doen. Wij zijn een van de schonere volken qua boodschappen doen, omdat we vaak op de fiets gaan, maar in de rest van de Westerse wereld is dat niet het geval. Nee, we willen niet dat mensen vaker boodschappen gaan doen. We willen dat mensen zoveel mogelijk in één keer kopen, transport is gewoon heel erg duur.

Rosanne Hertzberger
Lees verder

Het is beter om voedsel te bewaren en goed te plannen wanneer je je inkopen eet, maar tegelijk wijst de praktijk uit dat vers voedsel veel vaker wordt weggegooid. Brood, zuivel, groente wordt het meeste weggegooid. Die hele obsessie met vers neemt echt kolderieke vormen aan. Je ziet de vers-voedsel-obsessie terug in de meest bizarre uithoeken, waar alles vers moet. Aan brood mag tegenwoordig niets worden toegevoegd wat de houdbaarheid verlengt, terwijl brood een van de grootste voedsel-verspillende producten is, het wordt door consumenten het meeste weggegooid. Terug naar Nederland: voedsel is hier veel te goedkoop. Dat is het probleem. Er wordt teveel geproduceerd, daarom heb je zoveel voedselafval. Als aardappelen drie keer zo duur zouden zijn, gooien we er niet zo veel van weg.

Wat vind jij van het perspectief van Rosanne Hertzberger?

Marian Geluk

Directeur Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI)

Voedselconserveren zit in het hart van de levensmiddelenindustrie, waarbij verhitten van oudsher ons werkpaard is. Denk aan gepasteuriseerde melk, melkpoeder, kaas, worst, wijn, ‘verse haring’ – allemaal voorbeelden van bewerkte grondstoffen waarbij de grondstof niet alleen (kort) houdbaar wordt gemaakt, maar vaak ook waarde wordt toegevoegd. Kijk maar naar mooie wijnen en kazen. Er zitten zeker nadelen aan sommige conserveringsmethoden, zoals suiker of zout toevoegen. Ik kan zaterdag ingaan op andere technieken als invriezen of pasteuriseren zonder hitte.

Marian Geluk
Lees verder

Op mondiale schaal is voor voedselzekerheid het van heel groot belang om grondstoffen op een goede manier te verwerken, en daarmee de houdbaarheid te verlengen. Ten aanzien van een gezond voedingspakket: daar geldt het al oude devies: eet gevarieerd en met mate. Dus ja graag: ook verse producten.

Wat vind jij van het perspectief van Marian Geluk?